Вядзенне лясной гаспадаркі па фінскай мадэлі стала адным з галоўных арыенціраў для беларускіх лесаводаў на бліжэйшую перспектыву. Вопыт замежных калег павінен удасканаліць ва ўласную мадэль вядзення лясной гаспадаркі. Дасюль у чыстым выглядзе фінскі вопыт прымяніць не ўдалося ні адной краіне. Аднак паспяхова пачалі рэалізоўваўць, у прыватнасці ў Беларусі, некаторыя яго напрамкі. Напрыклад, вырошчванне пасадачнага матэрыялу з закрытай каранёвай сістэмай.
Другі год фінская мадэль пры правядзенні лесаадднаўленчых работ выкарыстоўваецца і ў Бялыніцкім лясгасе.
Аб прынцыпе новай тэхналогіі карэспандэнт раёнкі пагутарыла з інжынерам па лесааднаўленні і міліярацыі лясгаса Ганна Будкевіч.
- Ганна Віктараўна, скажыце, калі ласка, чым адрозніваюцца папярэдняя тэхналогія вырошчвання пасадачнага матэрыялу і мадэль “Фінляндыя”?
- Дагэтуль усё насенне высялася ў адкрыты грунт. Догляд патрабаваў вялікай працы людзей і тэхнічных затрат. А гэта сяўба насення і карпатлівы догляд за яго ўсходам: ручная праполка, рыхленне глебы, прафілактычная апрацоўка супраць хвароб, унясенне разнастайных угнаенняў і іншае. Адметна тое, што ўсе гэтыя работы ажыццяўляліся на значных пасяўных плошчах.
Адрозненне ж новай тэхналагічнай мадэлі “Фінляндыя” заключаецца ў тым, што вырошчванне аднагадовых сеянцаў хвойных парод праходзіць у касетах з жорсткай пластмасы па 64 і 35 ячэек. Яны маюць вертыкальныя шчыліны і накіравальныя рэбры па баках ячэек, якія спрыяюць найбольш натуральнаму і правільнаму развіццю каранёвай сістэмы. Карані моцна разгаліноўваюцца і падвяргаюцца “паветранай апрацоўцы”, якая, у сваю чаргу, садзейнічае стварэнню актыўных каранёвых кончыкаў, гатовых да росту пры перасадцы сеянцаў. Бакавыя шчыліны таксама прадухіляюць недахоп кіслароду ў тарфяным камячку ячэйкі і адначасова выконваюць ролю дрэнажу пры празмерным паліванні.
Что ж да высявання насення ў касеты, то яно ажыццяўляецца на спецыялізаваенай лініі высеву, якая ўключае ўсе неабходныя працэсы для вырошчвання пасадачнага матэрыялу. Адпаведныя прадпрыемствы маюцца ў кожнай вобласці нашай краіны, у тым ліку ў Магілёве, дзе і ажыццяўляецца сяўба насення для нашага лясгаса. Пасля гэтага запоўненыя касеты змяшчаюцца ў цяпліцы лесагадавальніка, што ў аграгарадку Цяхцін, дзе, напрыклад, сасна і дуб знаходзяцца да моманту іх перасадкі ў лясныя культуры. А вось елка перамяшчаюць на спецыяльна падрыхтаваную пляцоўку тэрмінам на 1 год для яе дарошчвання.
Поспех прарастання максімальнай колькасці насення галоўным чынам залежыць ад прыгатавання пажыўнага субстрату, асноўным кампанентам якога з’яўляецца верхавы торф. Чаму менавіта ён? У адрозненне ад прыроднай глебы, якая з’яўляецца не лепшым асяроддзем для прарастання насення і развіцця ўсходаў драўняных раслін у цяпліцы, верхавы торф мае спрыяльны для раслін водна-паветраны рэжым і з'яўляецца добрым антысептыкам. У ім утрымліваецца вялікая колькасць злучэнняў і рэчываў, якія выступаюць як стымулятары росту. Пры вырошчванні пасадачнага матэрыялу ў цяпліцах вельмі важна адсочваць водны і тэмпературны рэжымы. У лесагадавальніку адпаведныя ўмовы створаны.
- Раскажыце падрабязней аб мінулагоднім вопыце прымянення інавацыйнай тэхналогіі і яго выніках у параўнанні з вырошваннем саджанцаў дрэў у адкрытым грунце.
- Летась па дадзенай тэхналогіі ў лясгасе былі вырашчаны 57 200 саджанцаў еўрапейскай елкі і 8100 – сасны з прыжывальнасцю іх, прыкладна, 64 і 80%. А вось 100 % склала прыжывальнасць чарэшчатага дуба: з 5000 штук яго жалудоў вырасла такая ж колькасць саджанцаў. Сёлета плануем вырасціць137 000 саджанцаў яліны, а гэта амаль у 2,5 разы больш за мінулагодні паказчык, звыш 30 000 сеянцаў дуба і 25 000 -- сасны, што ў трое больш, чым у 2014 годзе.
Праграма вырошчвання пасадачнага матэрыялу з закрытай каранёвай сістэмай разлічана да 2020 года і патрабуе выкарыстоўваць 30% КЗС ад агульнай плошчы пасадкі.
Бялынiцкая грамадска-палiтычная газета "Зара над Друццю"
